G.J.Cezar

Na današnji dan 49. godine prije nove ere Gaj Julije Cezar izgovorio je čuvenu rečenicu » Alea iacta est« (Kocka je bačena) i prešao rijeku Rubikon (po jednoj varijanti današnja rječica Fjumićino u gornjoj Italiji, po drugoj Pisatelo kod Ravene, granica između Italije i Galije) što je označilo novo razdoblje u istoriji Rimskog carstva. Počeo je građanski rat s pristlicama Pompeja koji je završen uvođenjem Cezarove diktature. Pripadnici republikanske opozicije ubili su Cezara 44. godine prije nove ere.

 K. fon Line

1778 – Umro je švedski prirodnjak Karl fon Line. Uveo je binarnu nomenklaturu po kojoj svaka biljka i životinja imaju naziv roda i vrste. Karl fon Line osnivač je Prirodnjačkog muzeja u Upsali i prvi predsjednik Švedske akademije nauka

1878 – Nakon postepenog osvajanja primorskih gradova, crnogorska vojska oslobodila je Bar koji je 307 godina bio pod turskom vlašću.

 L.Lazarević

1890 – Umro je srpski pisac i ljekar Laza Lazarević, koji se s devet pripovijedaka, koliko je ukupno napisao, svrstao među najznačajnije prozne stvaraoce srpske književnosti. Smatra se tvorcem srpske psihološke pripovijetke i jednim od najboljih stilista. Poznata djela: «Prvi put s ocem na jutrenje«, »Sve će to narod pozlatiti«, »Švabica«, »Verter«.

 P.Savić

1909 – Rođen je srpski fizičar i hemičar Pavle Savić, koji je svjetski renome stekao kada je s Irenom Žolio Kiri 1937. i 1938. u Parizu otkrio izotope poznatih elemenata bombardovanjem atoma urana sporim neutronima. Od 1947. rukovodio je izgradnjom Nuklearnog instituta u Vinči i do 1960. bio njegov direktor. Od 1971. do 1981. bio je predsjednik Srpske akademije nauka i umetnosti.

1916 – Nakon trodnevnih borbi s crnogorskom vojskom, austrougarske jedinice probile su Lovćenski front, čime su bila otvorena vrata za njihov ulazak u crnogorsku prijestonicu  Cetinje.

 Bafalo Bil

1917 – Umro je Frederik Kodi, poznat kao Bafalo Bil, poštanski jahač »Poni ekspresa«, vodič i tragač u američkoj vojsci, plaćeni borac protiv Indijanaca, profesionalni lovac na bivole i bizone, legendarna ličnost američke istorije. Godine 1883. organizovao je reviju kaubojskih vještina – »Revija divljeg zapada«, u kojoj je nastupao kao glavna zvijezda.

1920 – U Ženevi je osnovano vijeće Lige naroda koje su činili Francuska, Italija, Japan, Velika Britanija. Članice vijeća kasnije su postale Njemačka i Sovjetski Savez. Zbog političkog neuspjeha Liga naroda je prestala da postoji 1939, mada je formalno ukinuta 1946. kada je u Londonu održana prva sjednica Generalne skupštine Ujedinjenih nacija.

 P.Lubarda

1947 – Na Cetinju je osnovana Škola likovnih umjetnosti, prva te vrste u Crnoj Gori. U prvi rezred upisano je 20 učenika koji su bili obavezni da polažu prijemni ispit. Prvi direktor Škole bio je Petar Lubarda, a među predavačima su bili Milo Milunović, Đorđe Ora(h)ovac i drugi. Učenici prve generacije bili su, danas poznati crnogorski umjetnici: Branko Filipović-Filo, Đorđije-Bato Pravilović, Gojko Berkuljan i mnogi drugi. Škola je na Cetinju radila samo jednu godinu i u jesen 1948. preseljena je u Herceg Novi.

 Koko Šanel

1971 – Umrla je francuska modna kreatorka Gabrijela »Koko« Šanel, jedna od najpoznatijih u 20. vijeku, koja je gotovo šest decenija suvereno vladala visokom pariskom modom.

 N.Martinović

1975 – U Sarajevu je umro dr Niko Simov Martinović, crnogorski književnik, novinar, publicista i istaknuti naučnik. Počeo je da objavljuje svoje radove još u studentskim danima, a 1931. uredio je s Dojčinom Bakićem almanah srednjoškolske crnogorske omladine »Novi dani«. Tokom 1947. i 1948. bio je glavni i odgovorni urednik nedjeljnog lista »Pobjeda«, koja je izlazila na Cetinju. Martinović je bio i dugogodišnji direktor Centralne narodne bibilioteke na Cetinju. Uspješno se bavio književnošću i nizom naučnih disciplina: folkloristikom i etnografijom, pravno-državnom, kulturno-prosvjetnom i političkom istorijom, marksističkom filozofijom, sociologijom i leksikografijom – što je sabrano u njegovih 616 bibliografskih jedinica. Niko (S.) Martinović bio je član Sovjetske akademije nauka i umjetnosti, te CANU i SANU. Dobitnik je Trinaestojulske nagrade za knjigu »Razvitak štampe i štamparstva u Crnoj Gori 1493-1945.«, objavljene u Beogradu 1965. godine.

2007 – Evropska komisija predstavila je novi plan u borbi protiv klimatskih promjena, tražeći od svijeta da slijedi evropski primjer u smanjenju emisije gasova koji izazivaju efekat staklene bašte. Predloženo je da 27 zemalja Evropske unije smanji emisije gasova na najmanje 20 odsto do 2020. godine, uz mogućnost povećanja i na 30 odsto ukoliko se pridruže i druge ravijene zemlje.

2007 – Udruženje italijanskih vojnika » Anavafal« saopštilo je da je do kraja 2006. umrlo 50 vojnika koji su služili u Bosni i Hercegovini i na Kosovu, dok ih je oko 200 teško bolesno. Vjeruje se da su vojnici, većinom oboljeli od raka zato što su u Bosni i Hercegovini i na Kosovu duže bili izloženi dejstvu osiromašenog uranijuma. Iz udruženja »Anavafal«  takođe je navedeno da je i jedan broj djece vojnika koji su duže boravili na Balkanu rođen s tjelesnim nedostacima.

 K.Ponti

2007 – u Ženevi je, u 94. godini, umro slavni italijanski producent, muž Sofije Loren, Karlo Ponti.

2008 – Novi premijer Kosova Hašim Tači preuzeo je dužnost i najavio skoro proglašenje nezavisnosti Kosova.

2009 – Izraelski tenkovi zašli su duboko u teritoriju Gaze, a Izrael je zaprijetio da će intenzivirati vazdušne i kopnene napade, uprkos  međunarodnim pozivima da obustavi konflikte s militantnim Hamasom.

2010 – U drugom krugu predsjedničkih izbora u Hrvatskoj pobijedio je kandidat opozicionih socijaldemokrata, profesor prava i kompozitor Ivo Josipović. Josipović je odnio pobjedu nad protivkandidatom Milanom Bandićem, gradonačelnikom Zagreba i treći je predsjednik Hrvatske nakon njenog osamostaljenja 1991.

2011 – Američki predsjednik Barak Obama poslao je bivšem crnogorskom premijeru Milu Đukanoviću pismo zahvalnosti za ulogu koju je odigrao u jačanju prijateljstva između Sjedinjenih Američkih Država i Crne Gore.

 B.Petrović

2011 – U Zagrebu je, u 76. godini, umro legendarni hrvatski muzičar Boško Petrović. Bio je utemeljivač svjetski poznatog Zagrebačkog kvarteta i vlasnik „B.P.Cluba“ u kojem su od 1988. gostovali najveći svjetski muzičari. Boško Petrović, kompozitor i vrhunski vibrafonist, prvi put u Crnoj Gori nastupio je u podgoričkom „Montanaro jazz“ klubu 2003.

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1199 – Na poziv Vukana, namjesnika Zete, najstarijeg sina Stefana Nemanje, papa Inoćentije III s kojim je Vukan bio u srodstvu, uputio je u Zetu svoje legate koji su pomagali u organizovanju crkvenog života.

1863 – U Londonu je otvorena prva linija podzemne željeznice u svijetu.

1922 – Artur Grifit postao je prvi predsjednik Irske poslije sticanja nezavisnosti te zemlje od Velike Britanije.

2001 – Bivša predsjednica Republike Srpske Biljana Plavšić dobrovoljno se predala Međunarodnom sudu u Hagu pred kojim je optužena za genocid i druge zločine počinjene 1991-1992. tokom Bosanskog rata.

2008 – Mandatar Ivo Sanader postigao je konačan dogovor s koalicionim partnerima o formiranju nove hrvatske Vlade.

Izvor: RTCG